Versoepeling van het ontslagrecht

Er is veel aandacht voor het ontslagrecht.

De politiek, de werkgeversorganisaties en de vakbonden hebben over de volgende 3 onderwerpen inmiddels besluiten genomen:

het afspiegelingsbeginsel bij collectief ontslag
de nieuwe werkeloosheidswet (vanaf 1 oktober 2006)
de afschaffing stamrechtvrijstelling

Over onderwerp 4 van dit artikel (ontslag via CWI of kantonrechter) wordt op het moment van schrijven nog volop gediscussieerd.

1. Afspiegelingsbeginsel bij collectief ontslag

Vanaf 1 maart 2006 moet een werkgever “afspiegelen” bij collectief ontslag. (Bij ontbinding arbeidsovereenkomst van minimaal 20 werknemers spreekt men van een collectief ontslag.)

Het afspiegelingsbeginsel houdt in dat een werkgever over alle leeftijdscategorieën werknemers moet ontslaan (en niet slechts degenen die het laatste in dienst zijn gekomen). De leeftijdsopbouw na het collectief ontslag is hetzelfde als de leeftijdsopbouw voor het collectief ontslag.

Voordeel is dat een werkgever niet een “vergrijsd” werknemersbestand overhoudt (zoals onder de oude regeling), maar werknemers uit alle leeftijdscategorieën.

2. Nieuwe werkeloosheidswet vanaf 1 oktober 2006

Op 1 oktober 2006 is de nieuwe werkloosheidswet ingegaan.

Deze werkeloosheidswet geeft een ex-werknemer een kortere WW dan voor 1 oktober 2006. Een werknemer heeft recht op WW als hij niet verwijtbaar werkeloos is. Elk jaar arbeidsverleden geeft recht op 1 maand WW uitkering. De duur van een WW-uitkering bedraagt maximaal 38 maanden (3 jaar en 2 maanden) voor een werknemer van 56 jaar en ouder.

De tweede wijziging is de verhoging van de WW uitkering tot 75% van het laatstverdiende salaris in de eerste 2 maanden. Daarna is dat 70% van het laatstverdiende salaris (is gelijk gebleven). De overheid beoogt met deze kortere WW, dat ontslagen werknemers sneller op zoek gaan naar een nieuwe baan: WW als brug tussen 2 banen en niet als eindstation.

3. Afschaffing stamrechtvrijstelling

Over dit onderwerp is in de Tweede Kamer discussie geweest. Goed nieuws voor u: voorlopig is de afschaffing stamrechtvrijstelling van de baan.

Wat houdt de stamrechtvrijstelling eigenlijk in? Een werknemer die ontslag krijgt, heeft vaak recht op een gouden handruk of stamrecht. Een minder charmante term is “oprotpremie”. Een gouden handruk wordt gezien als een vergoeding voor “te missen inkomen” (het inkomen stopt immers). De gouden handdruk is hiervoor een eenmalige compensatie.

Omdat u over inkomen belasting moet betalen, moet over deze eenmalige compensatie (“goudenhandruk”) ook belasting betaald worden. De stamrechtvrijstelling houdt in dat u niet direct belasting betaalt (zoals bij salaris), maar pas in de toekomst. Met andere woorden: u mag de belastingbetaling uitstellen.

Stamrecht staat voor gouden handruk en vrijstelling staat voor voorlopig geen belasting betalen. Dat bereikt u door de gouden handruk te storten in een gouden handdruk verzekering (ook wel “stamrechtverzekering”) of een goudenhanddrukbv (ook wel “stamrechtbv”). De gouden handdruk verzekering of goudenhanddruk bv gaat in de toekomst maandelijks uitkeringen doen aan u. Op dat moment betaalt u pas belasting.

Samenvattend: stamrechtvrijstelling houdt in dat u bij ontvangst gouden handruk geen belasting betaalt, maar pas in de toekomst bij de maandelijkse uitkeringen uit de goudenhanddrukverzekering of stamrechtb.v. De voorgenomen afschaffing is voorlopig van de baan.

4. Ontslag CWI of ontslag kantonrechter

Een werkgever die van een of meerdere werknemers afscheid wil nemen, kan kiezen voor een ontslagprocedure via de kantonrechter of via het CWI (Centrum voor Werk en Inkomen).

In geval van ontslag via de kantonrechter wijst de kantonrechter meestal een gouden handdruk (of ontslag afkoopsom) toe (berekend m.b.v. de zogenaamde kantonrechtersformule). Dit is uiteraard een voordeel voor de werknemer, maar een nadeel voor de werkgever.

Bij ontslag via CWI hoeft de werkgever geen ontslag afkoopsom te betalen. Het CWI kan een ontslagvergunning bij ontslag verlenen aan de werkgever zonder daar een ontslagvergoeding tegenover te stellen. Dit zogenaamde “duale stelsel” levert verwarring op. Er is momenteel discussie om beide ontslagrotes te integreren in een enkele ontslagroute.